En hoe ga je daarmee om?
Het voorbije jaar, en langer zelfs, was enorm onrustig op de markt van papier en karton. Meer nog, ervaren collega’s zeggen spontaan dat ze een dergelijke situatie in de voorbije 30 jaren nooit gezien hebben. De Corona pandemie ligt aan de basis van gigantische verschuivingen in vraag en aanbod en leidt tot enorme prijsstijgingen en lange wachttijden. En het einde is helaas nog niet in zicht.
Corona gedreven markten
Bij het begin van de gezondheidscrisis daalde de vraag naar papier en karton met bijna 25%. In sommige landen zelfs veel meer. De eerste ‘lockdowns’ zetten een domper op de economische activiteiten. Fabrieken van papier en karton pasten bijgevolg hun capaciteit aan, voerden onderhoudswerkzaamheden uit of maakten zelfs andere producten voor nieuwe businesssegmenten. Op die manier waren de voorraden tegen einde 2020 bijzonder laag. Echter, de vraag steeg meteen daarna opnieuw omdat men verpakkingen nodig had en omdat met name de voedingswinkels wel open konden blijven tijdens de Covid-maatregelen. De eerste tekorten werden zichtbaar en dat leidde toen al tot extra vraag van klanten die hun voorraden wensten te verhogen uit voorzienigheid.
Met de toenemende vaccinatie en de positieve impact hiervan op de markten, steeg de vraag naar papier en kartonverpakkingen verder door. Bovendien was de focus op take-away verpakkingen een enorme ‘boost’ voor de industrie. Tegelijkertijd gingen de Aziatische markten versoepelen en hadden dus ook meer verpakkingen nodig. De papier- en karton producenten moesten hun capaciteit snel terug opschakelen maar de vraag was op dat moment al veel groter dan het beschikbare aanbod. Bovendien zorgde de brand in de Frantschach fabriek van Mondi voor een gebrek aan enkele extra duizenden tonnen papiercapaciteit. Elke fabrikant had op dat moment een lange lijst van ‘backorders’, de zenuwachtigheid op de markt nam toe en vanaf dan regende het forse prijsverhogingen.
Niet alleen papier en karton
De prijzen van alle bulkharsen zijn ontploft na de ongekende winterstorm die midden februari de Golfkust heeft getroffen. Dit heeft geleid tot productie-onderbrekingen, waarvan er ook nu in Europa nog diverse zijn, waardoor er schaarste ontstaat in zowat alle technische polymeren. Levertijden in dergelijke materialen lopen op tot zelfs meerdere maanden. En dat zorgt voor nog een extra prijsverhoging bovenop die van de basisgrondstoffen. Hetzelfde fenomeen zien we in de pigmenten en vernissen. Tegelijkertijd zijn intussen de containerprijzen verviervoudigd en is de prijs van ruwe olie met meer dan 40% gestegen. In de navolging hiervan bereiken de energieprijzen nu ongekende hoogten en zijn ze de motor voor de actuele inflatie.
Op dit moment zijn in verschillende landen grote delen van de bevolking volledig gevaccineerd. Covid-maatregelen worden afgebouwd en het ziet er naar uit dat de economie zich sneller dan gedacht herstelt. Leveranciers van papier- en karton grondstoffen hebben hun capaciteit van de volgende maanden al volledig uitverkocht. De vraag blijft hoog om de te lage voorraadsituaties weg te werken en het vernieuwde vertrouwen werkt extra vraag in de hand. Ook de reflex om duurzamer te verpakken, zorgt voor een opwaartse druk in de bestelhoeveelheden van papier- en karton verpakkingen. Naast de stijgende containerprijzen is er bovendien een gebrek aan transporteurs en dat drijft mee de logistieke kosten op.
Een kwestie van capaciteit
De veel te lage voorraden, de immens hoge vraag en de tijd die nodig is om de capaciteit op te schalen zorgt ervoor dat de gemiddelde levertijd van grondstoffen opgeschoven is van ongeveer 5 naar 12 weken. Voor het laatste kwartaal worden er zelfs levertijden van 16 weken aangekondigd. Tegelijkertijd zijn nieuwe prijsverhogingen gecommuniceerd wat ons bij de 4de of 5de verhoging brengt in nog geen 9 maanden tijd. De in week 35 aangekondige prijsstijgingen in papier bijvoorbeeld bedragen 15% en meer. Sommige leveranciers verschuiven enorme volumes van de Europese naar de Aziatische markten gezien de prijzen er gemiddeld hoger liggen. Wat dan weer de discussie opent over de aantrekkelijkheid van korte-termijn-winsten op de overzeese spotmarkten versus de lange termijn opbrengsten van gecontracteerde volumes.
De verwachting is dat deze situatie aanhoudt tot minstens het einde van dit jaar. Wellicht zullen de verhogingen minder in schokken verlopen dan tot nu toe het geval was. Zeker is wel dat de vraag nog steeds veel hoger is dan het beschikbare aanbod. De lange lijst met geïnteresseerde klanten geeft papier- en karton producenten ook de gelegenheid om nieuwe keuzes te maken in hun product portfolio. Immers, het vervangen van volumes met lage marge door meer winstgevende product-markt combinaties is op dit moment veel makkelijker te realiseren. Klanten blijven vele tonnen bestellen om toch maar zeker te zijn dat ze de noodzakelijke materialen in huis hebben. De meeste producenten hebben een orderboek dat gevuld is tot en met begin volgend jaar. Specialisten zien pas in 2022 een stabilisatie van de prijzen wanneer de achterstand is ingelopen en er voldoende capaciteit beschikbaar is.
Wat kan je daar als klant mee doen?
Enkele tips om hier mee om te gaan:
- Plan langer op voorhand: analyseer en laat weten welke volumes ingepland moeten worden zodat zowel de grondstoffen als de nodige productiecapaciteit voorzien kan worden. Reken met minstens 1 kwartaal voorsprong en tracht eerder 2 kwartalen vooruit te denken inzake benodigde verpakkingen.
- Leg je volumes vast: denk mee en bepaal een strategie om binnen goede afspraken je volume, of een deel van je volume, te contracteren en desgewenst te stockeren want dat geeft zekerheid en laat ook toe om grotere commitments aan te gaan richting producenten.
- Communiceer veel meer: laat je klanten weten wat er aan de hand is en geef duidelijke informatie mee over het waarom van de hogere prijzen en de langere wachttijden. Maar doe vooral niet alsof er niets aan de hand is want dat is niet houdbaar.
- Wees flexibel: soms is een bepaalde kwaliteit gewoonweg niet beschikbaar. Kies dan wel voor een andere kwaliteit die misschien al op voorraad is en je verpakkingsprobleem snel kan oplossen.
De situatie is nog nooit zo complex geweest. Ondanks langere wachttijden en hogere prijzen, slagen wij er nog steeds in om onze trouwe klanten te bevoorraden. Zeker als er afspraken zijn om te stockeren en tegelijkertijd op basis van de analyse van afzetcijfers de planning continu bij te sturen. We staan voor kwaliteit, service, duurzaamheid en flexibiliteit. Al is dat laatste momenteel wel de grootste uitdaging. Je kan er dus maar beter op voorbereid zijn om dit najaar wat meer te betalen en soms iets langer te wachten op je voedingsverpakkingen. Lokale productie geniet daarbij de voorkeur want het verkort de transportijden en verlaagt aanzienlijk de CO2 uitstoot.
